De parallelle wereld van genderactivisme, column Doorbraak, 15 januari 2021

Melek Ipek, een overlevende van femicide

Melek Ipek heeft haar man vermoord. Daarop heeft ze zichzelf aangegeven bij de politie. Met haar beide ogen gezwollen, bont en blauw geslagen, haar oogkas gebroken en waarschijnlijk nog meerdere breuken en kneuzingen over haar hele lichaam en in de handboeien geslagen, kijkt ze recht in de camera terwijl ze door de Turkse politie wordt begeleid. Haar eerste bezorgdheid was dat haar twee dochters zouden opgevangen worden door hun grootouders, haar ouders.

Juridische steun

De meisjes, 9 en 7 jaar, komen uit een nachtmerrie. De advocaat van Ipek krijgt nog altijd rillingen over zijn heel lijf bij het horen van het relaas over een afschuwelijk duistere periode waaruit moeder en dochters ontsnapt zijn. De jongste dochter zou gejuicht hebben en bevestiging hebben gezocht hebben bij de grote mensen over de dood van haar vader: ‘Lang leve moeder, hij zal niet meer komen he? Mijn vader zal ons niet meer kunnen slaan, he?’ Ze beseft nog niet welke impact het hele gebeuren zal hebben op haar latere leven.

'advocaten uit de vier windstreken van Turkije zijn bereid om Ipek te verdedigen'

De advocaat beaamt deze woorden gehoord te hebben naast andere verklaringen van het meisje waar hij wegens de wet op de privacy en de fatsoensnormen (!) niet verder op kan doorgaan. Maar, zegt hij, advocaten uit de vier windstreken van Turkije zijn bereid om Ipek te verdedigen.

Reconstructie

Urenlang zou Ipek gefolterd en verkracht worden in de badkamer, terwijl haar dochters in de andere kamer opgesloten zaten. ‘Ik vermoord je hier, maak gehakt van je lichaam en geef het aan de honden. Je zal spoorloos verdwijnen! Ik zal eerst de kinderen voor jouw ogen vermoorden zodat je de pijn van het verlies van je kinderen voelt en dan jou vermoorden!’ Lees de getuigenis van een vrouw die ontmenselijkt werd door een psychopaat met wie ze jarenlang getrouwd was. De vader van haar dochters. Ze viel flauw na een zoveelste salvo van bruut neerdalende vuisten, werd wakker terwijl hij haar aan het verkrachten was.

Ze werd later opnieuw wakker in een foetuspositie op de barkoude vloer van de badkamer, naakt, haar handen en voeten vastgebonden met touwen. Ze moest klappertanden van de koude in haar lijf. Hij was aan het douchen en ondertussen de bloedvlekken op de badkamertegels aan het wegspoelen. Tussen waak- en slaaptoestand ontwaarde ze hem, boven op haar lichaam, het koude mespunt op verschillende plaatsen op haar lichaam. Ze smeekte en huilde om haar niet te vermoorden.

'Een moeder breekt niet bij een mishandeling, maar eerder als ze haar kind niet kan troosten en verzorgen'

Op een zeker moment hoorde ze haar dochter in de kamer naast de badkamer overgeven. Een moeder breekt niet bij een mishandeling, maar eerder als ze haar kind niet kan troosten en verzorgen. De nacht brak aan en ze gingen slapen. Zij gehandboeid op de grond in de woonkamer, hij op het zetelbed. De volgende ochtend vertrok hij naar zijn werk met de belofte, de garantie haar te vermoorden bij zijn thuiskomst. Ze schoot hem neer bij thuiskomst, maar niet voor ze weer een gevecht, een ware worsteling, moest leveren met hem. ‘Ik heb mijn man vermoord’, waren haar woorden aan de noodcentrale. In haar getuigenis vertelt zij verder dat het zelfverdediging was, voor haar en haar dochters.

Overlevers van femicide

De getuigenissen van de kleine meisjes en de moeder zijn bloedstollend, niet te vergeten hartverscheurend. Wij beseffen nog altijd niet wat femicide inhoudt. Melek Ipek en haar dochters zijn overlevenden van femicide. Ik heb de getuigenissen van haar dochters en Ipek gelezen en ik ben al enkele dagen mezelf niet meer.

Wie voedt er zulke monsters op, vroeg ik aan niemand in het bijzonder tijdens het lezen. Vanwaar komt zo’n haat jegens iemand? Zoveel vijandige gevoelens die overgaan naar geweld en foltering tegenover een moeder, de moeder van zijn kinderen? Tijdens mijn dagelijkse coronawandelingen probeerde ik de reconstructie van de feiten te begrijpen. Meer nog, ik besefte dat niet enkel de vrouwen maar ook de kinderen als overlevers uit een gewelddadig en moordend klimaat kwamen.

'Femicide heeft een impact op een hele generatie'

Femicide heeft een impact op een hele generatie, op de opvoeding en op het geestelijk welzijn van een land. Femicide is een chronische ziekte die genegeerd wordt in Turkije, waar dochters zien hoe hun moeders systematisch worden onderdrukt, verkracht en geslagen. Waar zonen het voorbeeld van hun vaders volgen en denken dat de samenlevingsnormen nu eenmaal van gewelddadige aard moeten zijn.

Feminisme als hobby

En wij, wat doen wij vrouwen in het Westen? We ontwerpen gendervrije kaartspellen omdat we aanstoot zouden kunnen nemen aan een heer in het kaartspel. Het één sluit het ander niet uit inderdaad, maar het toont perfect aan hoe verwend wij als vrouwen zijn als we al aanstoot nemen aan een stukje papier waar een man opstaat. Daarbij, ik ben nog nooit een vrouwelijke nar tegengekomen. Het is zoals filosofe Griet Vandermassen stelt: ‘Hoor je feministen ooit pleiten voor meer vrouwen bij de vuilkar?’

'wanneer wordt de persoonlijke integriteit aangetast? Alleszins niet bij een potje wiezen'

Feminisme is een hobby geworden, een vrijetijdsbesteding naast alle irrelevante bezigheden die relevant voor die vrouwen lijken maar die eigenlijk geen enkele meerwaarde hebben voor vrouwen zoals Melek Ipek. Want wanneer wordt de persoonlijke integriteit aangetast? Alleszins niet bij een potje wiezen. Wel bij verbaal en fysiek geweld, verkrachting, levensbedreigende situaties. Wanneer je het bed moet delen met een psychopaat die elke nacht in je oor fluistert dat hij je gaat vermoorden in plaats van je welterusten te wensen. Wanneer je elke dag wordt gedenigreerd en in een positie geplaatst wordt waardoor je je waardeloos voelt. Waardoor je jezelf niet meer herkent en zelfs wegloopt van andere mensen omdat je niet wilt dat ze zien wat jij elke dag in de spiegel ziet.

Een jonge vrouw met uiterlijke en innerlijke littekens, getekend voor het leven. Je ademt het leven nog in, maar je herleeft niet meer. Je kijkt naar kleine meisjes en hoopt dat ze nooit zo’n hel moeten meemaken als jij. Nooit moeten zien of beleven wat jij hebt gezien en beleefd. De brute vuisten die neerdalen op je wangen, je oogkas en je schedel zullen eeuwig nazinderen op je hele lijf. Nooit zal je die pijn vergeten. Nooit zal je het geluid van je eigen stem vergeten die hem smeekte om op te houden. ‘Is dit mijn stem? Is dit mijn lichaam?’, heb je bij elke vuist gedacht. Vervreemding treedt op, van je lichaam, van je geest.

Luka

Vrijdagavonden waren familieavonden in mijn kindertijd en dan kaartten wij altijd. Gezellige avonden waar er altijd iemand was die niet tegen haar verlies kon — een negenjarige Pinar Akbas. Het waren donkere winteravonden, net als de periode die we nu meemaken. Maar dan zonder corona en internet, mét thee en koekjes en kindervreugde omdat mijn broer en ik veilig en geborgen bij onze beide ouders onszelf konden zijn.

'een kind dat te snel volwassen moest worden'

De dochters van Melek Ipek hadden veel liever de warmte van zo’n familie gewild in plaats van gendervrije kaartspellen. Nog steeds krijg ik een krop in mijn keel van het liedje van Suzanne Vega, ‘Luka’. In het lied zoekt Luka naar verklaringen waarom hij mishandeld wordt: is hij te onhandig, praat hij te luid? Maar je hoort ook het overlevingsmechanisme en de rationele vertelkracht van een kind dat te snel volwassen moest worden. Net als de oudste dochter van Melek Ipek die in haar getuigenis vertelt hoe ze haar handen om de oren van haar zusje had gelegd om haar te beschermen tegen de geluiden van mishandeling in de andere kamer. De schreeuw van haar moeder vereeuwigd in haar geheugen. De jammerende smeekbedes van hun moeder naar hun papa die door merg en been gaan: ‘Niet doen alstublieft!’

Dus vergeef het mij, beste genderactivisten, als ik niet zo enthousiast kan reageren bij elk succesvol eindproduct van jullie creatieve gedachtestromen. Ongetwijfeld is dat met de beste bedoelingen. Ik ben bezig met de verhalen bijeen te sprokkelen van de moeders en dochters van femicide. Laten we afspreken dat we elkaar steunen in beide werelden: in jullie genderneutrale of gendervrije wereld en in de gruwelijke wereld van femicide. Indien een samenleving gebaseerd op gender niet meer van deze tijd is, dan hoort femicide al zeker niet in de 21ste eeuw.